خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: «یوسف افراش» که از حدود 2 سال پیش همچنان با حکم سرپرستی، مسئولیت دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پیش می‌برد، از تلاش دفتر متبوعش در یک سال گذشته برای پیگیری و حل مشکلات صنعت چاپ سخن می‌گوید. او معتقد است مراکز دولتی و خصوصی و تشکل‌ها باید در کنار همدیگر و بر اساس یک استراتژی و برنامه مشخص نقاط ضعف و قوت قوانین مربوط به چاپ را بررسی کنند. یوسف افراش همچنین از آماده بودن تفاهمنامه میان وزارت ارشاد و صنعت و معدن و تجارت برای حل تعین تکلیف وضعیت صنعت چاپ خبر داد.
آقای افراش! شما در جریان مشکلات صنف چاپ از جمله معافیت مالیاتی، کمبود بودجه، سرگردانی میان دو وزارتخانه ارشاد و صنعت ... هستید. در مراسم افتتاحیه هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی چاپ بخش دیگری از مشکلات این صنف را از زبان خود آنها شنیدید. سال گذشته نیز وعده‌هایی برای حل این مشکلات به اتحادیه چاپ دادید، از سال گذشته تاکنون برای تحقق وعده خود چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
در مراسم افتتاحیه نمایشگاه نکات بسیار مفیدی درباره مشکلات و ارائه راهکارها برای برطرف کردن آنها مطرح شد؛ شاید عمده‌ترین موضوعی که به عنوان راهکار مطرح شد، بحث داشتن یک استراتژی و برنامه، همدلی، تعامل و همکاری مشترک میان دولت و مجلس و اتحادیه و در سایه پیگیری‌های جدی و تعامل و ارتباط صحیح و منطقی بود تا بتوانیم مشکلات فراروی این صنعت را که جایگاه بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشور و توسعه صادرات غیرنفتی و ایجاد اشتغال دارد، کنار زده و این صنعت را شکوفاتر کنیم. در این راستا طی یک سال گذشته تعامل و همفکری محور اصلی همه فعالیت‌های دفتر امور چاپ بوده است. چون ما احساس کردیم اگر قرار باشد مشکلات حل شود نیاز به مشارکت و همفکری و همکاری همه تشکل‌ها هم در بخش خصوصی هم در بخش دولتی داریم. به همین جهت بود که موضوع شورای سیاستگذاری صنعت چاپ مطرح شد که این شورا با حضور مسئولین دولتی و نمایندگان وزارت صنایع و وزات بازرگانی آن زمان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و روسا و نمایندگان تشکل‌ها و کارشناسان و صاحبنظران حوزه صنعت چاپ و بسته‌بندی شکل گرفت تا در کنار هم یک استراتژی مشخصی را به وجود آورند. خوشبختانه امسال ما شاهد استحکام و نهادینه شدن شورای سیاستگذاری هستیم. هر چند ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و تجارت، باعث شد ما حضور نمایندگان این وزارتخانه را تا این لحظه در جلسات شورا نداشته باشیم.
قرار بود تفاهمنامه‌ای میان وزرات ارشاد و وزارت صنعت در مورد تعیین تکلیف صنعت چاپ امضاء شود. این تفاهمنامه به کجا رسید؟
بندهای این تفاهمنامه آماده شد و با وزارت صنایع هم هماهنگی لازم به عمل آمد، اما درست زمانی که قرار بود تفاهمنامه امضاء شود، بحث ادغام سه وزارتخانه پیش آمد. قرار بود بعد از امضاء تفاهمنامه با وزارت صنایع، تفاهمنامه‌ای را هم با وزارت بارزگانی در مورد موادی که نیازمند همکاری است، امضاء کنیم، اما وقتی ادغام‌ها صورت گرفت، مجبور شدیم کل بندهای تفاهمنامه را مورد تجدید نظر قرار دهیم و یکسری بندهای جدید به آن اضافه کنیم. با این ادغام در تفاهمنامه جدید طرف ما وزات صنعت و معدن و تجارت است. ضمن اینکه هماهنگی‌های اولیه بین دو وزیر فرهنگ و صنعت و معدن و تجارت به عمل آمده و هر دو طرف در جریان مفاد تفاهمنامه هستند و اعلام آمادگی کردند که این تفاهمنامه را امضاء کنند. این تفاهمنامه نیاز به یک بازنگری داشت که الان در حال بازبینی نهایی است و انشالله به زودی آن را به امضاء می‌رسانیم.
یکی از مشکلات چاپ، سرگردان بودن آن میان وزارتخانه‌های ارشاد و صنعت و معدن است. این دغدغه بیشتر از 20 سال است که مطرح شده و چاپخانه‌داران خواستار مشخص شدن متولی خود هستند. علت مبهم بودن متولی صنعت چاپ چیست؟
حل این مشکل جزو یکی از برنامه‌ها و پروژه‌های ما است که الان هم در دست پیگیری است و در تلاش هستیم تا ساختار دولتی و مدیریتی صنعت چاپ را تعریف کنیم. باید بررسی شود الان که متولی چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، چه مزایا و معایبی دارد و اگر قرار باشد فردا این صنعت زیر نظر وزارت صنایع و معادن برود، با چه مشکلاتی مواجه خواهد بود و چه محاسنی را می‌تواند برای آن صنعت داشته باشد؛ ضمن اینکه افراد دیگری نیز پیشنهاد جدیدتری دارند و معتقدند متولی چاپ هیچکدام از این دو وزارتخانه نباید باشد، بلکه یک سازمان و یک ساختاری باید به صورت نیمه دولتی برای اداره آن تعریف شود، اما اینها همه در حد ایده است و نماینگان دولت و مجلس برای کمک به بدنه صنعت چاپ فقط اعلام آمادگی می‌کنند. این اتفاق باید از طرف بدنه صنعت چاپ اعم از نهادهای دولتی و تشکل‌های صنعتی تعریف شود که این کمک چگونه می‌تواند شکل بگیرد؟ شاید لازم باشد برای آن لایحه‌ای تدوین شود. نمی‌توان فقط گفت مجلس باید به ما کمک کند از آن طرف هم نمایندگان مجلس بگویند ما آماده هستیم کمک کنیم. این وسط حلقه‌ای که باید وجود داشته باشد همان استراتژی و برنامه داشتن است. باید مشخص باشد که چه نوع کمکی می‌خواهند.
یعنی شما ضعف را از اتحادیه چاپخانه‌داران می‌دانید و معتقدید یک استراتژی خاص برای اهدافش ندارد؟
خیر. من ضعف را از هر دو مجموعه تشکل‌های دولتی و خصوصی می‌دانم، قطعاً بخش خصوصی هم مقصر است؛ چون برنامه خاصی نداشته است. صرف اینکه بگویند ما با مشکلاتی مواجه هستیم و باید به ما کمک کنند و به داد ما برسند که نمی‌توان مشکلی را حل کرد. از این طرف هم دولت صرف اینکه برای کمک اعلام آمادگی کند، مشکلی را حل نمی‌کند. مراکز دولتی و خصوصی و تشکل‌ها باید در کنار همدیگر و بر اساس یک استراتژی و یک برنامه نقاط ضعف و قوت قوانین مربوط به چاپ را بررسی کنند.
یکی از مشکلات نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی امسال و سال گذشته، نبودن دستگاه‌های چاپ در نمایشگاه بود. برای حل این مشکل و تکرار نشدن آن در دوره بعد نمایشگاه چه باید کرد؟
موضوعی که اشاره می‌کنید، یکی از نقاط ضعف نمایشگاه است. این موضوع، نیازمند چند اقدام و فضاسازی است؛ با تدابیری می‌توان این مشکل را حل کرد. نبودن ماشین‌آلات چاپ در نمایشگاه به چند دلیل است؛ یک دلیل آن زمان بسیار محدود نمایشگاه است. ماشین آلات چاپ هم از نظر قیمت هم از نظر کیفیت و کمیت و حجم و ظرافت‌هایی که وجود دارد، حداقل 5 روز طول می‌کشد تا آن را نصب کنند و قاعدتاً زمانی هم لازم است تا آن را جمع‌آوری کنند. متاسفانه این فرصت‌ها با توجه به محدودیت زمانی نمایشگاهی امکانپذیر نیست. مضاف بر این زمان برگزاری نمایشگاه نیز هر سال تغییر می‌کند. این نمایشگاه بین‌المللی است و زمان آن باید ثابت باشد تا امکان برنامه‌ریزی برای شرکت خارجی‌ها در نمایشگاه فراهم شود. این تغییرات آفتی است برای شرکت‌کنندگان خارجی. موضوع دیگر، گرانی غرفه‌ها برای شرکت کنندگان خارجی است که مسئولان نمایشگاه امسال سعی کردند تا تخفیفی برای اجاره غرفه‌ها برای خارجی‌ها در نظر بگیرند.
مسائلی که مطرح کردید؛ گران بودن غرفه‌ها و محدود بودن زمان، هر دو مواردی است که از سوی مسئولان نمایشگاه اعمال می شود که اتحادیه چاپخانه‌داران هم به آن انتقاد دارد و معتقد است شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی فقط به سود خود فکر می‌کند و اهمیتی به کیفیت کار نمی‌دهد. فکر می‌کنم دولتی‌ها باید پیگیر حل این مشکلاتی که گفتید باشند...
بله. درست است.
آقای افراش! معضل دیگری که گریبان بخش تولید و صنعت چاپ را گرفته، واردات کالای چینی و حتی کالاهای فرهنگی و مذهبی مانند قرآن است...
این را به شدت تکذیب می‌کنیم. الان هم که نزدیک سه ـ چهار ماه است که جلوی ورود قرآن از چین گرفته شده است. اینگونه نبوده است که حجم قابل توجهی از قرآن در چین چاپ شده و وارد کشور شده باشد. یکسری تابلوهای قرآنی بوده که غلط‌هایی در آنها بوده است، ولی در شکل کامل قرآن نبوده است. شاید یکی ـ دو مورد بوده که آن هم با حساسیت‌هایی که به وجود آمد و اعتراضاتی که ما در سطح جامعه با آن مواجه شدیم، وزارت ارشاد تصمیم گرفت، جلوی ورود قرآن از چین را بگیرد.
نظر شما